Bardzo ważną kwestią w przypadku suplementacji jest to aby była ona przyjmowana po wykonaniu badań krwi i stwierdzony był odpowiedni niedobór lub wskazanie do stosowania przez lekarza( wybiórczość pokarmowa, zaburzenia immunologiczne, wcześniactwo).

Nie bierzmy ani nie podawajmy dzieciom suplementów prewencyjnie. Pamiętajmy o tym, że odpowiednie żywienie jest podstawą każdego jadłospisu a nieodpowiednia suplementacja jednego składnika może powodować złe wchłanianie drugiego. W tym artykule skupię się na suplementacji witaminy D, która zgodnie z jest wymagana od pierwszych dni życia i jak wykazują badania nawet zróżnicowana i zbilansowana dieta nie spełnia pełnego zapotrzebowania.

Zgodnie z definicją suplementy diety są to: „środki spożywcze, których celem jest uzupełnianie normalnej diety, będące skoncentrowanym źródłem witamin, składników mineralnych lub innych substancji, wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny”.

Jak wykazało Polskie Towarzystwo Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej niedobór witaminy D jest wciąż powszechny w Polsce i dotyczy wszystkich grup wiekowych. W przypadku suplementacji witaminą D należy zadbać o prawidłową podaż wapnia tj. kefir,  jogurt naturalny, maślanka, ser twarogowy, ser żółty, twaróg, sardynki, migdały czy szpinak.

Zobacz również

Rys. 1 Normy polskie na witaminę D

„Zgodnie z aktualnymi (2018) wytycznymi polskimi, w których uwzględniono potencjalne dodatkowe ogólnoustrojowe korzyści wynikające z działania witaminy D (np. sugerowany efekt plejotropowy, ochronny efekt w chorobach sercowo-naczyniowych, cukrzycy, zaburzeniach metabolicznych, chorobach autoimmunizacyjnych), suplementację witaminy D należy rozpocząć już w pierwszych dniach życia, niezależnie od sposobu karmienia dziecka (karmione w sposób naturalny i/lub sztuczny) w dawce:

Noworodki urodzone w terminie i niemowlęta

  • 400 IU/24 h w pierwszych 6 m.ż.
  • 400-600 IU/24 h między 6. a 12. m.ż. w odniesieniu do dziennego spożycia wynikającego z diety niemowlęcia

Dzieci (1-10 lat)

  • U zdrowych dzieci opalanie się z odkrytymi przedramionami i nogami przez co najmniej 15 min w godzinach od 10.00 do 15.00, bez kremów przeciwsłonecznych w okresie od maja do września suplementacja nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna
  • W przypadku niespełnienia powyższych wytycznych nasłonecznienia zaleca się suplementację 600–1000 IU/dobę, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie, przez cały rok

Młodzież (11-18 lat)

  • u zdrowej młodzieży opalanie się z odsłoniętymi przedramionami i nogami przez co najmniej 15 min w godzinach od 10.00 do 15.00, bez ochrony przeciwsłonecznej w okresie od maja do września suplementacja nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna
  • W przypadku niespełnienia powyższych wytycznych nasłonecznienia zaleca się suplementację 800–2000 IU/dobę, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie, przez cały rok

Wcześniaki

Noworodki urodzone w ≤32 tygodniu ciąży

  • Zaleca się rozpoczęcie suplementacji w dawce 800 j.m./dobę od pierwszych dni życia (jeśli możliwe jest żywienie dojelitowe), niezależnie od sposobu żywienia
  • Suplementację należy prowadzić pod kontrolą stężenia 25(OH)D, zarówno w trakcie hospitalizacji (pierwsza kontrola po 4 tygodniach suplementacji), jak i w opiece ambulatoryjnej
  • Osiągając całkowitą dawkę 1000 j.m./dobę, łącząc suplementy i dietę, istnieje ryzyko przedawkowania witaminy D, szczególnie u noworodków z masą urodzeniową <1000 g

Noworodki urodzone w 33-36 tygodniu ciąży

  • 400 IU/dobę od pierwszych dni życia, niezależnie od sposobu żywienia
  • Nie ma potrzeby rutynowego oznaczania stężeń 25(OH)D
  • Suplementację pod kontrolą stężenia 25(H)D należy rozważyć u dzieci z grup ryzyka (żywienie pozajelitowe >2 tyg., ketokonazol >2 tyg., leczenie przeciwdrgawkowe, cholestaza i masa urodzeniowa <1500 g)”

Pamiętaj! To nie porada dietetyczna a jedynie skrawek informacji. Skonsultuj się z lekarzem i dietetykiem w celu indywidualizacji diety.

Źródło:

  • Jarosz. M(red) .Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. IŻŻ, Warszawa 2020
  • https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5990871/
  • Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, Dz. U. z 2006 r. Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.

mgr Karina Targosz